Φίμωση

Γενικά

Είναι η κατάσταση κατά την οποία δεν είναι εφικτή η αποκάλυψη της βαλάνου με την προς τα πίσω έλξη της ακροποσθίας. Το συχνότερο αίτιο της κατάστασης αποτελεί η χρόνια φλεγμονή, συνεπεία κακής τοπικής υγιεινής. Παρατηρείται επίσης σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη αποτέλεσμα χρόνιας βαλανοποσθίτιδας , φλεγμονής της βαλάνου(κεφάλι του πέους) και της ακροποσθίας («πετσάκι» που καλύπτει την βάλανο) που έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη ινώδους συνδετικού ιστού στην ακροποσθία που εμποδίζει την αποκάλυψη της βαλάνου. Σπανιότερα δε, η φίμωση είναι δυνατόν να υποκρύπτει νεόπλασμα του πέους.

Κατά τη γέννηση το έσω πέταλο της ακροποσθίας συμφύεται με τη βάλανο στη συντριπτική πλειονότητα των νεογνών (96%) οδηγώντας σε δυσκολία αποκάλυψης της βαλάνου που όμως δεν είναι αληθής φίμωση. Σταδιακά μέχρι την ηλικία των 3-4 ετών καθώς το πέος αναπτύσσεται, μεγαλώνει ο χώρος μεταξύ βαλάνου και ακροποσθίας και λύονται οι συμφύσεις, έτσι ώστε στην ηλικία των 3 ετών φίμωση παρατηρείται στο 10% και μετά την εφηβεία σε λιγότερο από 1%. Με βάση την παραπάνω διαπίστωση, θα πρέπει να αποφεύγεται η επίμονη και βίαιη απόπειρα έλξης της ακροποσθίας σε παιδική ηλικία, γιατί αφενός μεν αποτελεί περιττό χειρισμό και αφετέρου υπάρχει ο κίνδυνος της πρόκλησης παραφίμωσης ή τραυματισμού της ακροποσθίας με αποτέλεσμα την ίνωσή της και τη δημιουργία πραγματικής φίμωσης.

Η φίμωση μπορεί να προκαλέσει προβλήματα τόσο στην ούρηση, όσο και στη σεξουαλική δραστηριότητα. Επιπροσθέτως, θεωρείται σημαντικός προδιαθεσικός παράγοντας για την ανάπτυξη καρκίνου του πέους, λοιμώξεων ουροποιητικού, καθώς και σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Η θεραπεία της φίμωσης είναι η περιτομή. Συνίσταται στη χειρουργική αφαίρεση τμήματος της ακροποσθίας. Πρέπει πάντοτε να προηγείται της επέμβασης αντιμετώπιση προϋπάρχουσας φλεγμονής. Οι επιπλοκές της περιτομής είναι σπάνιες, με πιο συνηθισμένες από αυτές το αιμάτωμα, τη διαπύηση του χειρουργικού τραύματος και τη στένωση του έξω στομίου της ουρήθρας και την υποτροπή της φίμωσης. Σοβαρή επιπλοκή αποτελεί η εκτομή τμήματος της βαλάνου, η νέκρωση λόγω υπερβολικής χρήσης της διαθερμίας και η κεραυνοβόλος γάγγραινα του οσχέου.

Θεραπεία

Η περιτομή είναι η ενδεδειγμένη χειρουργική επέμβαση αποκατάστασης της φίμωσης και συνιστάται σε κάθε περίπτωση όπου ο άντρας ή το παιδί δεν μπορεί να αποκαλύψει τη βάλανο ή όταν η βάλανος αποκαλύπτεται, αλλά δημιουργεί προβλήματα στένωσης και πόνου.

Για την διενέργειά της δεν απαιτείται καμία ιδιαίτερη προετοιμασία, με εξαίρεση την περίπτωση κατά την οποία ο άνδρας λαμβάνει αντιπηκτική αγωγή. Τότε, η αγωγή πρέπει να τροποποιείται ανάλογα με την πάθηση του ασθενούς ώστε να γίνει η επέμβαση με ασφάλεια αλλά και να μην κινδυνεύσει η ζωή του.Η επέμβαση γίνεται με τοπική ή γενική αναισθησία. Στην συνέχεια, τέμνεται και απολινώνεται ο χαλινός, και ακολουθεί αφαίρεση του δέρματος που έχει υποστεί σκλήρυνση και στένωση. Γίνεται σχολαστική αιμόσταση και συρραφή του τραύματος. Τέλος, τοποθετούνται γάζες και ελαστικός επίδεσμος γύρω από το πέος. Στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν  απαιτείται παρά λίγες ώρες αναμονή στο νοσοκομείο. Μετά την επέμβαση ο ασθενής λαμβάνει οδηγίες για αντιβιοτική αγωγή και τοπική περιποίηση του τραύματος ενώ τα ράμματα (που σχεδόν πάντα είναι απορροφήσιμα) δεν απαιτούν χειρουργική αφαίρεση. 

Η πλειοψηφία των ασθενών δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα μετά την επέμβαση. Η πλήρης επούλωση του τραύματος συνήθως γίνεται σε 10-12 ημέρες, και η πλήρης ανάρρωση μπορεί να απαιτήσει μέχρι και 4 εβδομάδες. Μία τυπική εργασία γραφείου μπορεί να γίνει 1-2 ημέρες μετά την επέμβαση, και η σεξουαλική επαφή είναι συνήθως εφικτή ύστερα από ένα μήνα. Στις σπάνιες επιπλοκές που μπορεί να εμφανιστούν μετά το χειρουργείο συμπεριλαμβάνονται το αιμάτωμα, το οποίο αντιμετωπίζεται με πίεση στο τραύμα και δεν έχει καμία συνέπεια στον ασθενή, η επιμόλυνση του χειρουργικού τραύματος, η οποία αντιμετωπίζεται με την κατάλληλη χορήγηση αντιβιοτικών, η αναπτυξη κοκκιωματώδους ιστού και το στένωμα του έξω στομίου της ουρήθρας (που μπορεί να συνυπάρχει λόγω της χρόνια βαλανοποσθίτιδας).