Το ποσοστό ενημέρωσης του κοινού μέσω του διαδικτύου για τα προβλήματα υγείας που το απασχολεί πλησιάζει το 70% και συνεχώς αυξάνεται. Η ολοένα και μεγαλύτερη χρήση smartphones και άλλων αντίστοιχων συσκευών καθιστά πιο εύκολη την πρόσβαση στην πληροφορία του διαδικτύου σε μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού. Φυσικά, όπως αναμενόταν, το ευρύτερα χρησιμοποιούμενο λήμμα στην μηχανή αναζήτησης της Google είναι η λέξη καρκίνος. Και πιο ειδικά στην Ουρολογία, ο καρκίνος του προστάτη, του όρχεως και της ουροδόχου κύστεως είναι οι νόσοι με το μεγαλύτερο ποσοστό αναζήτησης. Είναι όμως οι πληροφορίες που περιέχονται στο διαδίκτυο έγκυρες; Στηρίζονται σε up to date επιστημονικά δεδομένα; Και κυρίως μπορούν να δώσουν σωστές πληροφορίες και απαντήσεις στον ασθενή που τις αναζητά ή το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να αυξάνουν ή να διαιωνίζουν το ήδη αυξημένο άγχος του;

Οι σελίδες με ιατρικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο χωρίζονται σε αυτές που διαχειρίζονται από ιατρούς και αυτές που διαχειρίζονται από ασθενείς. Πρόσφατες μελέτες αναδεικνύουν άκρως ανησυχητικά αποτελέσματα. Το 44% των σελίδων που αναφέρονται σε ουρολογικές παθήσεις περιέχουν λάθος ή ατελώς ανεπτυγμένο περιεχόμενο. Το θεαματικό είναι ότι το ποσοστό αυτό αυξάνει σε πάνω από 50% για τις σελίδες τις οποίες διαχειρίζονται ειδικοί ιατροί. Πιο ειδικά οι περισσότερο ανακριβείς πληροφορίες αφορούσαν τους πιο νευραλγικούς ίσως τομείς των ουρολογικών παθήσεων όπως της πρόγνωσης (72% λανθασμένες πληροφορίες) και της θεραπείας (77% ανακριβείς πληροφορίες). Οι περισσότερες οδηγίες που εμπεριέχονται στα εν λόγω sites δεν ακολουθούν τις κατευθυντήριες οδηγίες μεγάλων διεθνών Ουρολογικών Εταιριών. Όπως επίσης αναμενόταν μόλις το 9% των διαδικτυακών διευθύνσεων έχει λάβει το αντίστοιχο πιστοποιητικό ποιότητας πληροφορίας ενώ μόλις το 23% των σελίδων εμπεριέχει την σχετική βιβλιογραφία.

Πόσο μπορούμε να κατανοήσουμε ουσιαστικά τις πληροφορίες του διαδικτύου;

Βεβαίως το πρόβλημα δεν έγκειται μόνο στην ποιότητα της πληροφορίας αλλά και στην ικανότητα του αναγνώστη να την κατανοήσει. Η ιατρική είναι γεμάτη σύνθετους όρους που απαιτούν πολυετή εκπαίδευση για την κατανόησή τους. Εκτός όμως από τους όρους, στην ιατρική ισχύει και η θεώρηση ότι κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός. Πραγματικά η ίδια νόσος μπορεί να «συμπεριφέρεται» εντελώς διαφορετικά σε κάποιους ανθρώπους σε σχέση με κάποιους άλλους. Η τοποθέτηση ενός πίνακα με ποσοστά επιβίωσης μιας νόσου , μπορεί να αποτελεί πολύτιμο βοήθημα για έναν ιατρό για να μπορέσει να καθορίσει το θεραπευτικό πλάνο για τον ασθενή του, αλλά για τον ασθενή αποτελεί μια πληροφορία που του προσφέρει μόνο άγχος, φόβο και ανασφάλεια. Η παράθεση μιας σειράς συμπτωμάτων σε έναν ιστότοπο που φωτογραφίζουν μια νόσο αποπροσανατολίζει τον αναγνώστη που μη μπορώντας (λόγω απουσίας ιατρικής εκπαίδευσης) να τα διαχειριστεί θεωρεί ότι όποιος έχει τα συγκεκριμένα συμπτώματα έχει και την συγκεκριμένη νόσο, συμπέρασμα πολύ επικίνδυνο και ψυχοφθόρο. Ο ειδικός ιατρός με την εμπειρία του και την συνεχιζόμενη εκπαίδευσή του είναι σε θέση να συλλέξει όλα τα κομμάτια του παζλ (εξετάσεις, ιστορικό, κλινικά συμπτώματα κλπ) και να τα συνθέσει ώστε να καταλήξει στην κατάλληλη λύση για το πρόβλημα του ασθενούς του. Δεν είναι δε λίγες οι φορές που καταναλώνονται ώρες συζήτησης με τον ιατρό για να εξηγηθούν στον ασθενή οι λάθος πληροφορίες που αποκόμισε από το διαδίκτυο.

Συμπερασματικά

Σαφώς στο διαδίκτυο υπάρχουν και σελίδες με έγκυρο περιεχόμενο και οι οποίες είναι ικανές να προσφέρουν σημαντικό άμεσο βοήθημα στην προσπάθεια του ασθενούς να βρει λύση στο πρόβλημά του. Η συμβουλή μας είναι να αναζητάτε το βιογραφικό του ιατρού ο οποίος και αρθρογραφεί οπότε και να αποκτήσετε μια πιο σφαιρική άποψη για τα γραφόμενά του. Επίσης να διαβάζετε τα κείμενα με κριτική και γενική ματιά και όχι ως κείμενα που μπορούν να σας δώσουν την τελική απάντηση για το πρόβλημά σας. Την τελική απάντηση μαζί με τις λύσεις για όλες σας τις απορίες πρέπει να την αναζητήσετε από τον ειδικό ιατρό ο οποίος και θα σας κατευθύνει προς το σωστό δρόμο της διάγνωσης και της θεραπείας και θα μειώσει το άγχος και τον φόβο σας δίνοντας την σωστή λύση στο πραγματικό πρόβλημα και όχι σε αυτό που δημιουργήθηκε από λάθος πληροφόρηση.

Πηγές:

• Salem J, Paffenholz P, Bolenz C, von Brandenstein M, Cebulla A, Haferkamp A et al Websites on Bladder Cancer: an Appropriate Source of Patient Information? J Cancer Educ. 2018 Jan 8. doi: 10.1007/s13187-017-1316-2. [Epub ahead of print]
• Breyer J, Rothbauer C, Ludwig B, Dotzler B, Wolff C Reimann S et al Quality of online health information on prostate cancer-adherence to EAU guidelines? Eur Urol Suppl 2016:15(3);e359